Σημείo συνάντησης αρχιτεκτονικής + χορού
στο Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Duncan στην Αθήνα
Σχεδιασμός προγράμματος, θεωρητική διδασκαλία: Μανώλης Ηλιάκης
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Πηνελόπη Ηλιάσκου
Διδασκαλία κίνησης: Μπέτυ Δραμισιώτη, χορεύτρια, καθηγήτρια χορού.
Θεωρητική υποστήριξη: Έβελυν Γαβρήλου, αρχιτέκτονας.
Σύμφωνα με τον Piaget (1967) η αντίληψη και η διαίσθηση του χώρου δεν προκύπτει μόνο από την παρατήρηση των πραγμάτων, αλλά και από τις ενέργειές μας σε σχέση με αυτά.
Στην πρωτοποριακή αρχιτεκτονική έκφραση των τελευταίων δεκαετιών παρατηρείται μια αμφισβήτηση της παραδοσιακής σχέσης του σώματος με το χώρο.
Η ρευστότητα της σύγχρονης κοινωνίας ενισχύει την κινητικότητα του σώματος μ’ έναν ιδιαίτερα επαναστατικό - χορογραφικό τρόπο, επηρεάζοντας τον τρόπο σκέψης μας. Τη νέα αντίληψη περί χώρου και σώματος επεξεργάζεται δημιουργικά ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης χορογραφίας, βοηθώντας στην κατανόηση όλων αυτών των φαινομένων.
Αξίζει να σημειώσουμε χαρακτηριστικές συνεργασίες χορογράφων με αρχιτέκτονες όπως του χορογράφου Fr. Flammand με τους αρχιτέκτονες Zaha Hadid, Jean Nouvel και Diller + Scoffidio, της χορογράφου Sasha Waltz με τον αρχιτέκτονα Thomas Schenk.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Duncan, προσπάθησε να κάνει κατανοητό, όχι μόνο σε θεωρητικό επίπεδο, ότι η αντίληψη του χώρου δεν σχετίζεται μόνο με αυτό που βλέπουμε (μια στατική εικόνα) αλλά και με αυτό που ακούμε, που αισθανόμαστε, ή που γευόμαστε. Ο τρόπος που κινούμαστε στο χώρο σε συνδυασμό με τις αισθήσεις μας, αποτελεί ένα ζωντανό σύνολο πραγμάτων και καταστάσεων που εκφράζονται μέσα από την αρχιτεκτονική σκέψη και πράξη.
Στο σύντομο χρονικό διάστημα των 6 ημερών ολοκληρώθηκε μια πρώτη διερευνητική διαδικασία κατανόησης της δομής και της κλίμακας του κτιρίου και του χώρου που το περιβάλλει, σε σχέση με την πορεία και τη στάση του σώματος. Γεννήθηκαν κινητικές ασκήσεις προκειμένου να ενεργοποιηθούν οι αισθήσεις που συνδέουν το σώμα με το αρχιτεκτονικό περιβάλλον. Αρχικές παρατηρήσεις για την διάδραση της ανθρώπινης κίνησης με το κτίριο και τον τρόπο που το σώμα γεννά γεωμετρικές σχέσεις στο χώρο, καταγράφηκαν με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας και την εικαστική ματιά των φοιτητών του μεταπτυχιακού τμήματος της Α.Σ.Κ.Τ..
Στο ίδιο διάστημα πραγματοποιήθηκαν θεωρητικές διαλέξεις και συζητήσεις σχετικά με τη σύνδεση της Αρχιτεκτονικής και του Χορού. Εντοπίστηκε η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του δομημένου χώρου και του σώματος. Έγινε παράθεση θεωριών και φιλοσοφικών στοχασμών που αναλύουν τη σχέση αυτή. Αναλύθηκε η αλληλεξάρτηση που αναπτύσσεται μεταξύ της αρχιτεκτονικής και του χορού τον 20ου αιώνα. Παρουσιάστηκαν παραδείγματα συνεργασιών αρχιτεκτόνων με χορογράφους, - εντοπίστηκαν κοινές μέθοδοι σύνθεσης στις δύο Τέχνες. (Κοινές επιρροές από θεωρίες και πρακτικές σύνθεσης).
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση απλών κατασκευών βοήθησαν στη διερεύνηση της σχέσης του χώρου και του σώματος. Η επεξεργασία της δομής και της μορφής τους είχε στόχο ν’ αλλάξει την καθιερωμένη εικόνα του χώρου και της κίνησης σε αυτό. Ο αποκλεισμός της συμβατικής κίνησης και η διακοπή των τυπικών πορειών σε κάποια σημεία τόσο στον εσωτερικό όσο και στον εξωτερικό χώρο του Κέντρου ήταν μια απλή προσέγγιση στο θέμα.
Οι φοιτητές δούλεψαν σε τρεις ομάδες, σε τρία σημεία που επιλέχτηκαν ύστερα από τη «σωματική ανάγνωση» όλων των χώρων του Κέντρου. Στην κίνηση και στην κατασκευή των επεμβάσεων συμμετείχαν σπουδαστές και από τους δύο χώρους. Τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του workshop ήταν οι στιγμές που οι ρόλοι των αρχιτεκτόνων και τον χορευτών αντιστρέφονταν.
Η έβδομη - τελευταία μέρα του workshop ήταν ανοιχτή στο κοινό. Παρουσιάστηκαν τα πρώτα δείγματα αυτής της ερευνητικής διαδικασίας, με στόχο να υπάρξει εξέλιξη στο μέλλον. Στην κινητική δράση που προέκυψε - στην οποία είχαν ισότιμο ρόλο με τους χορευτές, οι σπουδαστές αρχιτεκτονικής και Design – δεν υπήρχε καμία πρόθεση χορογραφικής σύνθεσης (ο χρόνος δεν επαρκούσε για κάτι τέτοιο). Η κίνηση ήταν ένα αρχικό και ίσως «φοβισμένο» καταστάλαγμα της βιωματικής εμπειρίας στο κτίριο και στον γύρω χώρο.
Συμμετέχοντες
επέμβαση 1
Γρηγόρη Κρυσταλλία, χορεύτρια, Ζήνδρου Ιουλιέτα, αρχιτέκτονας, Θεωνά Λιάνα, αρχιτέκτονας,
Καλλίτσης Φοίβος, αρχιτέκτονας, Ντώνιας Δημήτρης, Designer.
επέμβαση 2
Γουζέλη Χριστίνα, χορεύτρια, Κατσαρού Σύλβια, χορεύτρια, Πολυξά Μαρία, Designer.
επέμβαση 3
Βουδούρη Γεωρία, αρχιτέκτονας, Κολοβού Έφη, χορεύτρια, Μπασδέκα Χρυσάνθη, χορεύτρια, Στυλιανίδη Αθηνά, αρχιτέκτονας.
Φοιτητές της Α.Σ.Κ.Τ. δούλεψαν στα σημεία 1 + 2:
Αναγνώστου Ρούλα, Κωνσταντινίδης Λεωνίδας, Κωνσταντίνου Γιάννης, Κακουλίδη Αλίκη, Μαραγκάκη Εύα, Παπαδοπούλου Γιούλα, Πεσλή Μαρία, Σάββα Ανδρέας.
video of the workshop: Meeting point of architecture + dance
